چه تفاوتی میان “واقعیت مجازی” و “واقعیت افزوده” وجود دارد؟

احتمالا شما هم کلماتی همانند “واقعیت افزوده” (Argumented Reality) و “واقعیت مجازی” (Virtual Reality) را شنیده باشید، کلماتی که شاید در نگاه اول گیج‌کننده به نظر برسند و تصور کنند که یکی هستند، اما اینطور نیست و هر کدام از این تکنولوژی‌ها، دنیایی جداگانه را دارند. شرکت‌های زیادی هستند که در این زمینه‌ها فعالیت زیادی داشته و هدست‌های واقعیت مجازی را معرفی می‌نمایند.

اپل از جمله‌ی شرکت‌هاییست که اخیرا اطلاعات زیادی در مورد فعالیتش در این زمیه منتشر شده و به نظر می‌رسد که این شرکت می‌خواهد یک هدست واقعیت مجازی سازگار با VR و AR را معرفی نماید. احتمالا شرکت گوگل نیز بخواهد وارد میدان شده و در این زمینه، با شرکت‌هایی همچون فیسبوک و هدست Oculus Rift و مایکروسافت و هدست HoloLens این شرکت رقابت داشته باشد. اگر هنوز نمی‌دانید که VR و AR چیست و چه تفاوتی میان این دو وجود ارد، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را مطالعه نمایید.

واقعیت مجازی (VR) چیست؟

به کمک این تکنولوژی کاربران قادر خواهند بود دنیای متفاوت را تجربه کنند. به عنوان مثال شما می‌توانید در یک جنگ حضور داشته باشید، بدون آنکه بخواهید از خانه گرم و نرمتان خارج شوید. در واقع به کمک این تکنولوژی کاربران می‌توانند محیطی کامپیوتری را شبیه‌سازی نموده و به کمک یک هدست و یا یک سخت‌افزار مخصوص، خود را در این محیط ببینند.

در مورد واقعیت مجازی، به دو چیز نیاز است؛ نرم‌افزار و سخت‌افزار. به کمک سخت‌افزار و یا وسیله‌ای که کاربران به کمک آن بتوانند محتوای شبیه‌سازی شده را ببینند، می‌توان وارد دنیای مجازی شد و محتوای به نمایش درآمده و تجربه‌ای که کاربران از این تکنولوژی به دست می‌آورند نیز به نرم‌افزار مربوط می‌شود. به عنوان مثال نیز یک بازی رایانه‌ای که می‌تواند شما را در میان یک نبرد قرار دهد، مربوط به بخش نرم‌افزاری می‌شود و وسیله‌ای که شما از آن طریق محتوای مجازی را مشاهده می‌کنید، بخ بخش سخت‌افزاری مربوط می‌گردد.

در دنیای واقعیت مجازی شما تنها قادر به تمرکز بر روی موضوع اصلی و چیزی که مشاهده می‌کنید خواهید بود و این امکان وجود ندارد که بخواهید نگاهی به دنیای بیرونی داشته باشید. در واقع کاربر در دنیای واقعیت مجازی محصور می‌گردد و چیز دیگری را نمی‌بیند و برای رها شدن از آن نیز فقط می‌تواند هدست واقعیت مجازی را برداشته و یا از اجرای اپلیکیشن مورد نظر جلوگیری نماید. پس زمانی که در حال مبارزه با آدم‌های فضایی در مریخ هستید نباید انتظار داشته باشید که بتوانید به گوشی‌هوشمند خود نیز جواب دهید. در واقع واقعیت مجازی، کاملا مجازی است و هیچ‌گاه به شما اجازه نخواهد داد تا بتوانید همزمان در دنیای واقعی و در دنیای مجازی حضور داشته باشید.

اما واقعیت افزوده چیست؟ در ادامه قصد داریم به صورت کامل در مورد این دو تکنولوژی و تفاوت‌های آنها صحبت کنیم. البته باید بدانید که واقعیت مجازی چیز جدیدی نیست و چند سالیست که محصولات و تکنولوژی‌های مختلفی در این زمینه در حال معرفی و عرضه شدن هستند. یکی از اولین شرکت‌هایی که باید در این زمینه آن را بشناسید، Oculus VR و هدست واقعیت مجازی این شرکت با نام Oculus Rift می‌باشد. این شرکت که تحت مالکیت فیسبوک قرار دارد، در زمینه‌ی کامپیوترهای شخصی فعالیت داشته و به دنبال ارائه‌ی تجربه‌ای در این زمینه است، در حالی که سایر شرکت‌های بزرگ و معروفی که هم‌اکنون نام آنها را می‌شنویم، در زمینه‌های دیگر به خصوص گوشی‌های هوشمند فعالیت دارند. از جمله‌ی این شرکت‌ها می‌توانیم به گوگل اشاره کنیم که هدست واقعیت مجازی مقوایی آنها این روزها از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار شده است. حال بهتر است کمی در رابطه با دو مورد از این هدست‌ها صحبت کنیم.

هدست Oculus Rift از این جهت بسیار محبوب و با اهمیت است که نه‌تنها آن را به عنوان اولین هدست واقعیت مجازی تولید شده می‌شناسیم، بلکه این هدست به پورت‌های USB و DVI متصل شده و می‌تواند با تشخیص دادن حرکات سر شما، تمامی اطلاعات مربوط به آن را در نمایشگرهای سه‌بعدی و استریوی خویش نشان دهد. نسخه‌ی اخیر از این هدست که به تازگی معرفی شده نیز ویژگی‌های بسیار خوبی داشته و امکانات آن نسبت به قبل افزایش پیدا کرده است. کاهش وزن، بهبود عملکرد، نمایشگرها 1080p، دوربین‌های 360 درجه و … از جمله ویژگی‌های جدید این هدست هستند. حتی سازندگان یک بخش با نام Oculus Share را نیز برای این هدست در نظر گرفته‌اند که کاربران می‌توانند محتوای جدید و مخصوص به این هدست را دریافت کنند. نسخه‌ی مخصوص مصرف‌کنندگان این هدست قرار است از ماه آوریل با قیمت 599 دلار وارد بازار شود.

یکی دیگر از هدست‌های واقعیت مجازی که می‌توانیم به آن اشاره داشته باشیم، هدست شرکت سامسونگ یعنی Gear VR می‌باشد که بر اساس هدست Oculus Rift ساخته شده و با برخی از دستگاه‌های سامسونگ کار می‌کند. به عنوان مثال کاربران قادر خواهند بود با انصال Galaxy Note 4 به این هدست، دنیای از واقعیت مجازی را در صفحه‌نمایشی AMOLED با رزولوشن بسیار بالای 2560×1440 و با سرعت بازخوانی 60 هرتز و زاویه‌ی دید 96 درجه تجربه نمایند. این هدست 200 دلاری نیز پیش از این فروشگاه اپلیکیشن اختصاصی خود با نام Milk VR را داشته و کاربرا می‌توانند از بسیاری از اپلیکیشن‌هایی که تا کنون برای این هدست توسعه داده شده، استفاده نمایند.

ما در واقعیت مجازی صحبت کردیم، اما واقعیت افزوده چیست؟

واقعیت افزوده این امکان را به کاربران می‌دهد تا بتوانند محتوای شبیه‌سازی شده و کامپیوتری را رد محیطی دو‌بعدی یا سه‌بعدی و با ترکیبی از چیزی که در دنیای واقعی وجود دارد، مشاهده نمایند. در واقع و همانطور که از نام این تکنولوژی پیداست، محتوای کامپیوتری و شبیه‌سازی شده به دنیای واقعی و چیزهایی که مشاهده می‌کنید، اضافه می‌شوند. به عنوان مثال شما می‌توانید در خیابان به سمت رستورانی رفته و همینطور که در حال قدم زدن هستید، موجودات فضایی را در پشت سر خود ببینید!

همانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده نیز به سخت‌افزار و نرم‌افزار نیاز دارد تا بتواند این تجربه را به کاربران انتقال دهد. در واقع باید یک محتوای کامپیوتری باشد (حال نرم‌افزاری یا یک بازی رایانه‌ای) که بخش “‌نرم‌افزار” را تشکیل داده و توسط یک سیستم که بخش “سخت‌افزاری” را تشکیل می‌دهد، نمایش داده شود. اما چیزی که باعث می‌شود تا واقعیت افزوده فوق‌العاده جذاب باشد، این است که محتوای شبیه‌سازی شده، همزمان با چیزی که در دنیای واقعی می‌بینید رخ می‌دهد.

اگر بخواهیم مثالی بزنیم، احتمالا باید به سراغ فیلم‌های مختلفی همچون وال‌-ای، مرد آهنی 3، آواتار و … برویم، فیلم‌هایی که در آنها محتوای کامپیوتری در کنار دنیای واقعی قرار گرفته‌اند. با پیشرفت تکنولوژی، برخی از شرکت‌ها همانند مایکروسافت در حال توسعه هدست‌های واقعیت مجازی هستند که می‌توانند امکاناتی پیرامون واقعیت افزوده را نیز پیش روی کاربران قرار داده و برخی از ویژگی‌های آنان را نیز به ما نشان دهند. مایکروسافت قصد دارد این هدست را که آن را با نام HoloLens می‌شناسیم، در سال جاری وارد بازار کند.

بر خلاف هدست‌های Oculus Rift و همچنین هدست Project Morpheus شرکت سونی، هولولنز تنها چیزی را که سازندگان طراحی کرده‌اند، نشان نمی‌دهد. ممکن است شما این هدست را بر روی سر خود قرار داده باشید و در همین زمان خود را در سطح سیاره مریخ ببینید، اما اگر کسی نزدیک به شما ایستاده باشد، او را نیز مشاهده خواهید کرد و حتی این امکان وجود دارد که با نگاه کردن به او، اطلاعات مربوط به وی همچون نام آن شخص، نمایش داده شود.

برای جا افتادن بهتر مسئله، بهتر است چند مثال را در مورد واقعیت افزوده بیان کنیم. هدست هولولنز در واقع یک کامپیوتر هولوگرافیک است که درون یک هدست قرار گرفته و این امکان را فراهم می‌آورد تا کاربران بتوانند اطراف خود را مشاهده کرده، صداها را شنیده و با آن ارتباط برقرار نمایند. مایکروسافت سعی کرده این هدست را بدون نیاز به اتصال بی‌سیم به کامپیوتر، تولید کند و به جای آن، این هدست از لنزهای بسیار با کیفیت و یک سیستم صوتی فوق‌العاده پیشرفته برای ایجاد تجربه‌ی هولوگرافیک، استفاده می‌نماید. همینطور باید اشاره کنیم که مایکروسافت این هدست را به یک پردازنده و کارت گرافیک قدرتمند نیز مجهز کرده تا مشکلی از بابت پردازش و تجزیه اطلاعات وجود نداشته باشد. البته این هدست فعلا در بازار نیست، اما نسخه‌ی مخصوص توسعه‌دهندگان آن در حدود 3000 دلار قیمت دارد.

از عینک هوشمند گوگل نیز می‌توانیم به عنوان یک دستگاه مجهز به تکنولوژی واقعیت افزوده (هدست واقعیت افزوده) مثال بزنیم. در این عینک، صفحه‌نمایشی بصری پیش روی کاربران قرار گرفته و می‌تواند در کنار دنیای واقعی که هر کسی می‌تواند از پشت شیشه‌های عینک مشاهده نماید، اطلاعاتی اضافی همچون وضعیت آب‌وهوا، وضعیت ترافیک، اطلاعات مربوط به مکان‌های مختلف و … نیز نمایش داده می‌شوند. گوگل اولین بار عینک هوشمند خود را آوریل سال 2012 عرضه نمود و حالا شایعه شده که این شرکت قصد دارد عینک جدید خود را نیز با طراحی متفاوت و امکانات بسیار بالا، معرفی نماید.

فراموش نکنید که برای تجربه‌ی این دو تکنولوژی، نیاز به سخت‌افزار و نرم‌فازار وجود ارد. اگر بخواهیم به صورت خلاصه تفاوت میان واقعیت مجازی و واقعیت افزوده را بیان کنیم، باید بگوییم که در واقعیت مجازی کاربران با قرار دادن هدست بر روی سر، خود را در فضایی غیر از دنیای واقعی می‌بینند و در واقع این محیط از پیش توسط توسعه‌دهندگان و سازندگان، طراحی شده است. اما در واقعیت افزوده، کاربر با قرار دادن هدست مورد نظر بر روی سر، علاوه بر دنیای عادی که هر کسی آن را مشاهده می‌کنید، می‌تواند محتوای کامپیوتری اضافی را در کنار آن مشاهده نمایند.

در نهایت، امیدواریم توانسته باشیم تفاوت میان این دو تکنولوژی را به صورت کامل بیان کنیم.