بهترین گیربکس های صنعتی برای استفاده در صنایع بزرگ چیست؟

گیربکس صنعتی وظیفه تبدیل نیرو را به حرکت مکانیکی دارد. جعبه دنده ها باید گشتاور و سرعت دورانی را برای استفاده مشخصی تامین کنند. در گیربکس های تامین انرژی و نیرو از طرق مختلف ممکن است صورت پذیرد. در واقع در شفت ورودی به گیربکس است که توان تولید شده از منابع مختلف به صورت گشتاور به گیربکس منتقل می شود. این انرژی میتواند توسط الکتروموتور ، موتور دیز ، موتور بنزینی و حتی توربین بخار تامین شود. در ادامه با ما همراه باشید تا انواع گیربکس صنعتی و نحوه عملکرد آن را برای شما شرح دهیم.

گیربکس کاهنده و افزاینده چیست؟

گیربکس را در زبان فارسی جعبه دنده می‌نامند. وظیفه گیربکس صنعتی ایجاد سرعت دوران و گشتاور است. این امر با تغییر نسبت های داخلی جعبه دنده  صورت می پذیرد. به طور کلی گیربکس ها را میتوان به 2 دسته کاهنده و افزاینده تقسیم بندی کرد.

گیربکس کاهنده

گیربکس های کاهنده: اکثر گیربکس ها از نوع کاهنده هستند. این جعبه دنده ها با قرار گیری بین محرک و متحرک باعث ایجاد دور مورد نیاز میشوند.

گیربکس افزاینده

گیربکس های افزاینده: اگر بخواهیم با گشتاور کمتر به سرعت بیشتری دست پیدا کنیم باید از این نوع گیربکس استفاده کنیم. این جعبه دنده ها در صنایعی مثل توربین بادی یا پالایشگاه کاربرد دارد.

انواع گیربکس صنعتی چیست؟

انواع گیربکس های صنعتی بر اساس عملکرد و نوع قرارگیری دنده ها به مدل های مختلفی تقسیم می شود. از نظر متخصصین مجموعه رها گیربکس که یکی از تولید کنندگان بزرگ گیربکس در ایران و در استان اصفهان است، جعبه دنده های زیر پرکاربردترین انواع گیربکس هستند:

• حلزونی
• هلیکال
• آویز
• کرانویل پینیون
• خورشیدی
• دور متغیر
• گیربکس سایکلو

 گیربکس حلزونی (Worm Gearbox)

پر مصرف ترین نوع جعبه دنده ها نوع حلزونی است. اجزای آن یک ماردون فولادی بسیار مستحکم است به همراه یک چرخ دنده حلزونی شکل. به این گیربکس مکعبی هم هم گفته می شود. حرکت سینماتیکی این جعبه دنده از همین دو قطعه ماردون و چرخ دنده تشکیل می شود.  ساختار و زاویه خروجی این گیربکس به گونه ای است که کارکرد آن نرم و در بالابرها و آسانسور ها استفاده فراروان دارد. ویژگی دیگر آن عدم برگشت پذیری در نسبت تبدیل بالای 30 است. این جعبه دنده را میتوان در 8 حالت مختلف نصب کرد که باعث سهولت کار می شود.

گیربکس هلیکال (شفت مستقیم)

ساختار این نوع از گیربکس ها مارپیچ است که به آن هلیکال نیز میگویند. نوه این جعبه دنده ساده است ولی دارای امتداد پروفیل مورب نسبت به امتداد شفت است. با حرکت یک نقشه در امتداد سطح دنده انتقال نیرو در این گیربکس صورت میگیرد. این جعبه دنده دارای صدای بسیار کرم و حرکت نرم چرخ دنده هاست. بنابراین در دور و توان بالا از این مورد استفاده میگردد. عملکرد این گیربکس صنعتی به این شکل است که دور را کاهش میدهد که در نتیجه باعث افزایش گشتاور می شود. برای اتصال این جعبه دنده میتوان از از مدل پایه دار ، فلنچ دار یا اینکه ترکیب هر دو استفاده کرد.

گیربکس آویز

گیربکس آویز ویژگی چند محوره بودن را داراست. این ویژگی باعث می شود که نسبت های تبدیل بالایی داشته باشد. همچنین این جعبه دنده قابلیت ایجاد گشتاور های بالا را نیز دارد. در نتیجه از این گیربکس میتوان برای دستگاه میکسر یا سیستم های محرک خطی مانند جرثقیل سقفی استفاده کرد. ساختار چرخ دنده های این جعبه دنده مانند هلیکال است.

به دلیل روغن کاری این چرخ دنده ها با حجم روغن بالا ، ظرفیت حرارتی این جعبه دنده ها نیز افزایش پیدا میکند که در نتیجه عمر گیربکس را افزایش میدهد. روغن در این مورد عملکرد خنک کننده را دارد مانند آب در رادیات ماشین.

گیربکس کرانویل پینیون  

کرانویل پینیون ترکیبی از چرخ دنده های هلیکال و دو چرخ دنده دیگر است. این گیربکس توانایی انتقال گشتاور در زاویه 90 درجه را داراست. برای انتقال نیرو به صورت متعامد و غیر متعامد باید دنده ها را در دو سطح مورب درگیر کرد. بنابراین باید پروفیل دنده های مخروطی مارپیچ را به صورت همزمان درگیر کرد که باعث می شود گشتاور بالا بدون اصطکاک و صدا ایجاد کرد.

گیربکس خورشیدی

اگر فضای کمی داشته باشیم و تنوع عملکرد ما زیاد باشد باید از گیربکس خورشیدی استفاده کرد. این جعبه دنده توانایی بسیار بالایی در فضای محدود دارد. در صنایع نوین این جعبه دنده مورد استفاده قرار میگیرد . نوع چرخ دنده های آن به صورت تک استیج یا چند استیج طراحی می شود. در این نوع گیربکس ها امکان بدست آوردن دور های ایده آل در محدوده بین 5/0 تا 800 دور در دقیقه قابل دستیابی می باشد. نسبت تبدیل در هر طبقه گیربکس بین 3 تا 7 متغیر است.

گیربکس دور متغیر

در بعضی از صنایع نیاز است تا دور الکتروموتور بدون ایجاد گشتاور قبل از ورود به گیربکس کاهش یا افزایش داشته باشد. وظیفه این کار بر عهده ابزاری به نام گیربکس دور متغیر است. گیربکس دور متغیر بر اساس نوع طراحی به دسته های زیر تقسیم بندی می شود:

• گیربکس دور متغیر تسمه پولی
• گیربکس دور متغیر واریاتور
• گیربکس دور متغیر هیدرولیکی معمولا نسبت دور این گیربکس تا 1 به 5 است

گیربکس سایکلو

این جعبه دنده توانایی تحمل شک های بسیار زیاد را داراست . یکی از کاربرد های این گیربکس استفاده در موتور های سرو است. توانایی تحمل بار های سنگین باعث می شود که در صنایع مختلف از این گیربکس صنعتی استفاده شود. این جعبه دنده لقی یا blaklash  ندارد و از نظر ظاهری نیز شبیه به گیربکس خورشیدی است اما دنده پینیون د راین جعبه دنده وجود ندارد و به جای آن از بلبرینگ استفاده می شود.

در این مقاله شما با انواع گیربکس صنعتی آشنا شدید و متوجه شدید که هر کدام از آن ها چه کاربردی دارد. امروز در تمامی کارخانه ها عملکرد دستگاه ها مبتنی بر عملکرد صحیح جعبه دنده است. اگر شما به عنوان مدیر یک مجموعه صنعتی در حال فعالیت هستید باید توجه ویژه ای به گیربکس ها داشته باشید و برای سرویس دهی و اورهال منظم آن برنامه داشته باشید تا عملکرد مجموعه دچار اختلال نشود. همچنین شما میتوانید سروی دهی جعبه دنده های دستگاه های خود را به یک مجموعه حرفه ای و با تجربه بسپارید و آسوده خاطر باشید که دستگاه ها بدون عیبی به عملکرد صحیح خود ادامه خواهند داد.