تاریخچه وانت‌های ایران خودرو

وانت‌بارها، خودروهای کاری‌ای هستند که می‌توانند بارهای 100 تا 4000 کیلوگرم را جا به جا کنند. در دهه 30 شمسی، استفاده از وانت‌ها رواج پیدا کرد و رفته رفته تنوع بازار این خودرو نیز افزایش یافت. اولین وانت ملی که با استقبال مشتریان مواجه شد، پیکان وانت و یا وانت باردو بود. این محصول طبق سدان محبوب پیکان و در سال 1348 ساخته شد.

در دهه 60 شمسی، پیکان وانت به بهترین خودروی تجاری تبدیل شده بود و نیاز رانندگان را به خوبی پاسخ می‌داد. پیشرانه وانت پیکان از نوع 1.7 لیتری OHV بود و در دهه 80 به سیستم انژکتوری تجهیز شد. وانت باردو هیچ امکاناتی را برای رانندگان به همراه نداشت. نبودن کولر، فرمان هیدرولیک و تنظیم نشدن صندلی‌ها از معایب مهم این خودرو کاری بود.

در سال 1391 تغییرات مهمی در وانت باردو ایجاد شد که عبارتند از سپرهای جدید، مه‌شکن‌های عقب، ترمزهای ABS، پیشرانه بهبودیافته یورو4، راهنمای جانبی و … . وانت باردو در نسخه دوگانه‌سوز نیز تولید می‌شد. نهایتا در سال 1393، تولید وانت پیکان برای همیشه متوقف شد.

با توقف تولید وانت باردو، ایران خودرو وانت دیگری را با نام «آریسان» معرفی کرد. درواقع وانت آریسان جایگزین وانت پیکان شده بود. ظاهر این خودرو کاملا مشابه پژو پارس بوده و حتی کابین آن نیز یادآور این محصول است. رودری‌ها از پژو 405 گرفته شده و فرمان آریسان نیز کپی فرمان سمند است.

پیشرانه آریسان همان پیشرانه 1.7 لیتری دوگانه‌سوز موجود در وانت باردو است. اما این خودرو مزایای بیش‌تری نسبت به باردو دارد. کپسول گاز آن در بخش زیرین فضای بار قرار گرفته و بنابراین فضای بار کم نشده است. برخلاف باردو، در آریسان کمپرسور کولر دیده می‌شود و فرمان آن نیز هیدرولیکی شده است.

مهم‌ترین ویژگی منفی آریسان، شاسی ضعیف آن است. این ضعف در حدی بود که اگر بیش از حد بارگیری می‌شد، احتمالا شاسی خودر می‌شکست. البته این ضعف بعدها برطرف شد. امکانات آریسان شامل دو ایربگ، شیشه‌بالابرهای برقی، فرمان هیدرولیک و قفل مرکزی است.

سرانجام ایران خودرو تصمیم گرفت تا وانت آریسان را نیز به روز کند. بنابرین نسل دوم آن را با نام آریسان 2 در سال 1401 روانه بازار کرد. تفاوت‌های زیادی در این دو نسل دیده می‌شود؛ موتور آریسان2 از نوع 1.8 لیتری XU7P دوگانه سوز است و گیربکس 5 سرعته دستی آن نیز کاملا ساخت داخل است. حجم مخزن گاز 5 لیتر افزایش و حجم باک بنزین 12 لیتر کاهش داشته است.مخزن سوخت و لاستیک زاپاس به قسمت زیرین خودرو منتقل شده‌اند. آریسان2، برخلاف نسل قبلی‌اش، دیفرانسیل جلو است.

شاسی آریسان2 استحکام بیش‌تری دارد و سیستم تعلیق، تهویه و مصرف سوخت نیز بهبود یافته است. آریسان2، سنسور دنده عقب و مه‌شکن جلو نیز دارد.

ایران خودرو آریسان2 را با قیمت 285 میلیون تومان عرضه می‌کند. اما با توجه به این که قیمت روز خودرو کارخانه و بازار متفاوت است، در بازار با قیمت 380 الی 390 میلیون تومان معامله می‌شود.

یکی از وانت‌هایی که ایران‌ خودرو به عنوان جایگزینی برای باردو عرضه کرد، نسخه پیکاپ رنو تندر 90 بود. این خودرو در سال 1393 در ایران تولید شد و کیفیت بالا و استهلاک کمی داشت. کابین تندر پیکاپ جادار بوده و در قسمت پشت صندلی‌ها نیز یک فضای 300 لیتری دارد. پیشرانه، کابین و نمای جلویی آن دقیقا مشابه سدان ال90 است. پیکاپ تندر می‌تواند تا 800 کیلوگرم را بارگیری کند. ایران خودرو در سال 1396 و با وجود تحریم‌های فراوان، تولید این وانت کم استهلاک را متوقف کرد.

ایران خودرو به بازار پیکاپ‌ها نیز وارد شد و از سال 1393 پیکاپ چینی فوتون تونلند را مونتاژ کرد. این پیکاپ با دو پیشرانه بنزینی و دیزلی عرضه شد. پیشرانه 2.8 لیتری توربودیزل آن محبوب‌ترین پیشرانه بود و خروجی 164 اسب‌بخار قدرت و 360 نیوتن‌متر گشتاور را ارائه می‌داد. موتور بنزینی آن نیز در دو نوع 2 لیتری توربوشارژ یورو5 و 2.4 لیتری یورو4 عرضه شد.

سرانجام نسل جدید فوتون تونلند اواخر سال 1401 وارد بازار شد. این محصول با نام تونلند G7 شناخته می‌شود و ظاهر جذاب و مدرنی دارد. این پیکاپ چینی به پیشرانه 2 لیتری توربوشارژ مجهز شده و برای اولین بار گیربکس اتوماتیک دارد. سیستم محرکه تونلند G7 3 حالت دستی و یک حالت اتوماتیک دارد که بدون دخالت راننده حالت را تغییر می‌دهد.

از مزایای این خودرو می‌توان به داشتن زنجیر تایم، زاویه شیب 60 درجه، کیفیت ساخت نسبت به نسخه قبلی و … اشاره کرد.

تجهیزات تونلند جدید عبارتند از پدال شیفتر، کنترل سرعت در سرازیری و کمک حرکت در سربالایی، دو حالت رانندگی، رادار نقطه کور و تصادف جلو، ترمز کمکی، اتوهلد، نمایشگر 10.25 اینچی، دوربین 360 درجه، نمایشگر 7 اینچی صفحه کیلومتر، دوربین ثبت وقایع، ایربگ پرده‌ای، سیستم تهویه اتوماتیک با دریچه تهویه عقب، کی‌لس استارتر، گرمکن صندلی‌های جلو و … .

فوتون تونلند G7 جدیدترین وانت ایران خودرو محسوب می‌شود که قیمتی برابر با 1.885 میلیارد تومان دارد. البته قیمت این خودرو در بازار به 2.4 میلیارد تومان می‌رسد.