سندروم «نمایش به هر قیمت»؛ ریشه‌یابی جنجال ربات اینوکس در فشار جذب سرمایه و رقابت

نمایشگاه فناوری اینوکس کیش با رونمایی از یک ربات انسان‌نمای زن، با موجی از شک و تردید در فضای مجازی مواجه شد. کاربران با استناد به ویدئوها و تصاویر، ادعا می‌کنند این ربات در واقع یک بازیگر گریم‌شده بوده است. جزئیاتی مانند بافت پوست، گریم صورت و جای جوش، با مشخصات رایج محصولات رباتیک مطابقت ندارد.

به گزارش رسانه اخبار تکنولوژی تکنا، تحلیل کاربران در شبکه‌های اجتماعی بر جزئیات چهره متمرکز بود. مواردی مانند منافذ پوست، چین‌های ظریف دور چشم و سایه‌های طبیعی روی گردن، از جمله دلایل این تردیدها هستند. همچنین، تحلیل ویدئوها نشان‌دهنده پلک‌زدن‌های نامنظم و حالتی ایستا بود که بیشتر به انسان شباهت دارد تا یک ماشین پیچیده.

طرح اتهام فریب در نمایش ربات‌های انسان‌نما موضوع جدیدی نیست. پیش از این نیز شرکت‌هایی متهم به استفاده از بازیگران به جای ربات واقعی شده‌اند. چنین جنجال‌هایی می‌تواند به اعتماد مخاطبان به رویدادهای فناوری آسیب جدی وارد کند. این اتفاق اعتبار دستاوردهای واقعی در اکوسیستم فناوری ایران را نیز خدشه‌دار می‌سازد.

از نظر فنی، پوست ربات‌های انسان‌نما معمولاً از سیلیکون ساخته می‌شود که فاقد جزئیاتی مانند منافذ یا جای جوش است. حرکات صورت در ربات‌های واقعی توسط موتورهای سروو کنترل می‌شود که اغلب محدودیت‌های مکانیکی مشهودی دارند. همچنین، الگوریتم‌های رباتیک حرکاتی مانند پلک‌زدن را به شکلی منظم و قابل پیش‌بینی اجرا می‌کنند، نه نامنظم و انسانی.

شرکت‌های پیشرو جهانی مانند بوستون داینامیکس و هنسون رباتیکس، با وجود سرمایه‌گذاری هنگفت، هنوز در شبیه‌سازی کامل انسان با محدودیت مواجه‌اند. در ایران نیز پروژه‌هایی مانند سورنا تعریف شده‌اند اما با استانداردهای جهانی فاصله دارند. به همین دلیل، یک جهش ناگهانی و دستیابی به این سطح از انسان‌نمایی بدون انتشار مستندات علمی، بسیار تردید برانگیز است.

فشار برای ارائه دستاوردهای چشمگیر در رویدادهای فناوری، می‌تواند انگیزه‌ای برای نمایش‌های غیرواقعی باشد. جذب سرمایه‌گذار، جلب توجه رسانه‌ها و کسب اعتبار، از جمله این انگیزه‌ها هستند. گاهی عدم بلوغ فناوری و عجله برای رقابت، تیم‌ها را به جای نمایش محصول واقعی به سمت شبیه‌سازی یا فریب سوق می‌دهد.

این جنجال تنها به یک غرفه محدود نمی‌شود. اتهام فریب می‌تواند اعتماد عمومی و سرمایه‌گذاران را به کل اکوسیستم فناوری ایران سست کند. این اتفاق، دستاوردهای واقعی پژوهشگران و مهندسانی که صادقانه در حوزه رباتیک فعالیت می‌کنند را نیز زیر سوال می‌برد و بی‌اعتبار می‌سازد.

اکنون مسئولیت شفاف‌سازی با برگزارکنندگان نمایشگاه اینوکس کیش است. انتشار مستندات فنی، ویدئوهای عملکرد داخلی ربات و اجازه بررسی توسط کارشناسان مستقل می‌تواند به شبهات پاسخ دهد. شفافیت کامل و نمایش صادقانه قابلیت‌ها، تنها راه بازسازی اعتماد در رویدادهای آتی خواهد بود.