11 تغییر نوجوان در دوران بلوغ که والدین باید بدانند!

با درک اینکه فرزند نوجوان‌تان در دوره بلوغ چه احساساتی را تجربه می‌کند، می‌توانید به او کمک کنید، دوران نوجوانی را با مشکلات، درگیری، مشاجره و استرس کمتر پشت سر بگذارد.

مرکز مشاوره یاسان، مرکز تخصصی روانشناسی کودک، نوجوان و بلوغ در این مطلب به برخی از تغییرات عاطفی که بیشتر نوجوانان در دوران بلوغ تجربه می کنند اشاره کرده است.

1. تغییرات جسمی: شروع بلوغ باعث رشد اندام‌های جنسی ثانویه می‌شود. این تغییرات شامل رشد سینه‌ها در دختران و ضخیم شدن موهای صورت و تغییر صدا در پسران است. هم پسران و هم دختران افزایش وزن را تجربه می‌کنند و شانه‌های‌شان پهن‌تر و اندام‌شان عضلانی‌تر می‌شود. در این دوران که دختران عادت ماهانه و رشد مو در ناحیه تناسلی را تجربه می‌کنند، آلت تناسلی و بیضه‌های پسران بزرگتر می شود. جوش یا آکنه نیز یکی دیگر از نگرانی‌های دوران نوجوانی است.

رشد مغز نیز یکی از مهم‌ترین تغییرات بیولوژیکی است که در دوران بلوغ اتفاق می‌افتد. میزان این تغییرات به میزان ترشح اندام‌های جنسی اولیه بستگی دارد. یعنی برخی از نوجوانان ممکن است نسبت به همسالان خود قدبلندی داشته باشند، برخی موهای صورتشان کم باشد، در حالی که برای برخی دیگر بیش از اندازه باشد. بلوغ جنسی زودهنگام ممکن است منجر به آزار و اذیت نوجوان در مدرسه شود.

اگر نوجوانی از آنچه در حال رخ دادن است اطلاعی نداشته باشد قطعاً این تغییرات برای او گیج‌کننده و ترسناک خواهدبود. عدم آگاهی باعث می‌شود نوجوان شما فکر کند، مشکلی در او وجود دارد و باعث خجالتش شود.

2. نوسانات خلقی: نوسانات خلقی در بین نوجوانان رایج است. بیشتر اوقات، نوسانات خلقی و احساسی به دلیل تغییرات هورمونی است؛ به‌طوری‌که نوجوان شما لحظه‌ای آرام و منطقی است و لحظه‌ای دیگر عصبانی و پرخاشگر.

نوجوانان بسیار آسیب‌پذیرند و به راحتی تحریک و احساساتی می‌شوند. آنها ممکن است ساعت‌ها برای چیزی احمقانه، گریه کنند و درباره چیزی آزار دهنده، هیجان زده شوند.

خشم یکی از احساساتی است که نوجوانان به شدت آن را تجربه می‌کنند. آنقدر که گاهی ممکن است احساس کنند از شما متنفرند. تجربه احساسات مختلف در یک بازه زمانی کوتاه طاقت فرسا و گیج‌کننده است.

3. بحران هویت: در دوران نوجوانی، فرد نه کودک است و نه بزرگسال. کودکان در دوران بلوغ شروع به تجربه احساسات و عواطف جدید می کنند. آنها از تغییرات بدن خود آگاه می شوند. این امر به ویژه درباره دختران که معمولاً سریعتر از پسران رشد می کنند صادق است.

نوجوانان معمولاً احساس ارزشمندی را با تصویر بدن خود پیوند می‌دهند و بدن خود را با دیگران مقایسه می‌کنند. آنها سعی می‌کنند بدانند چه چیزی را دوست دارند و چه چیزی را دوست ندارند. نوجوان با تجربه چیزهای مختلف سعی می‌کند خود را بهتر بشناسند و بفهمند چه چیزی او را منحصربه‌فرد می‌کند.

4. تغییر در روابط: پویایی روابط بلافاصله پس از بلوغ تغییر می‌کند. ممکن است فرزندتان زمان بیشتری را با همسالان خود بگذراند تا با شما. حتی ممکن است از اینکه با والدینش در ملاء عام دیده شود احساس خجالت کند. ممکن است به نظر برسد که دوستان برای فرزند شما مهمتر از خانواده هستند. این رفتار کاملاً طبیعی و بخشی از روند استقلال‌طلبی است.

نقش دوستان در دوران بلوغ برای نوجوان بسیار مهم است، بنابراین قرار دادن او در موقعیتی که باید بین خانواده و دوستان یکی را انتخاب کند، نتیجه‌ای جز افزایش استرس و  تنش در رابطه، پرخاشگری یا افسردگی نخواهد داشت.

5. بروز احساسات شدید: تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، نوجوانان را نسبت به برخی چیزها به شدت حساس می‌کند. مثلاً یک جوش روی صورت، برای نوجوان یک فاجعه بزرگ است. یا طرد شدن توسط یک دوست برای او به معنی به پایان رسیدن دنیاست. بدتر از آن این است که نوجوان در این دوران به راحتی تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
6. احساس سردرگمی: فرزند شما در دوران بلوغ احساسات جدید زیادی را تجربه می‌کند که ممکن است به خاطر آن احساس ناراحتی و ناآرامی داشته باشد. اگر این اطمینان خاطر به او داده نشود که این موضوع طبیعی است، ممکن است فرزند شما فکر کند که ایراد از اوست و این موجب کاهش اعتماد به نفسش شود.
7. عدم قطعیت و بلاتکلیفی نوجوانان نه بزرگسال هستند و نه کودک. به همین دلیل درباره اینکه به کجا تعلق دارند و چه موضعی باید اتخاذ کنند سردرگم می‌شوند. آنها از یک طرف احساسات یک کودک مانند ترس، ناامنی و درماندگی را تجربه می‌کنند و از طرف دیگر می‌خواهند نشان دهند که بزرگ شده‌اند. ضمن اینکه والدین از آنها انتظار دارند به شیوه‌ای خاص رفتار کنند و مسئولیت‌پذیر باشند. این تغییر در انتظارات برای نوجوان بسیار گیج کننده است.
8. احساسات جنسی: افزایش هورمون‌های جنسی در دوران بلوغ باعث ایجاد احساسات جنسی در نوجوانان می‌شود. آنها ممکن است شروع به ایجاد رفتارهای جنسیتی کنند. به عنوان مثال، دختر کوچک شما ممکن است به لباس پوشیدن، آرایش و سایر رفتارهای زنانه علاقه نشان دهد، در حالی که پسر شما ممکن است بخواهد در فعالیت‌هایی مانند اسکیت، ورزش یا دوچرخه سواری فعالیت کند.

همچنین در این دوران نحوه نگاه آنها به جنس مخالف نیز تغییر می‌کند. آنها ممکن است با تماشای یک صحنه عاشقانه در تلویزیون تحریک شوند و جذب جنس مخالف شوند.

9. فشار همسالان: در این دوران نوجوانان برای پذیرش در گروه‌های همسالان دست به هر کاری می‌زنند. به همین دلیل برخی از نوجوانان نحوه لباس پوشیدن، صحبت کردن و رفتار اجتماعی خود را متناسب با خواست گروه تغییر می‌دهند. گاهی نوجوان ممکن است تحت فشار گروه یا برای همرنگ شدن با آن سیگار کشیدن، استفاده از مواد مخد و نوشیدن الکل را امتحان کند.
10. استقلال طلبی: نوجوانان در دوران بلوغ سعی می‌کنند خودشان مسائل را کشف کنند. به همان اندازه که می خواهید آنها با شما صحبت کنند و با شما وقت بگذرانند، آنها فضای خود را می‌خواهند و ممکن است اغلب از شما بخواهند که آنها را تنها بگذارید. این رفتار طبیعی است، اما اگر فرزند شما زمان زیادی را در تنهایی سپری می‌کند، ممکن است نشان دهنده بروز افسردگی در او باشد.

با وجود بهترین تلاش‌های والدین برای شناخت نوجوان خود، برخی اوقات به نظر می رسد مشکلات فرزندان برای آنها غافلگیر کننده است. بر همین اساس مرکز مشاوره یاسان، مرکز تخصصی روانشناسی کودک، نوجوان و بلوغ بسته‌ای آموزشی” هیولای نوجوانی را بشناسیم” را طراحی کرده است تا والدین را در مواجهه با مشکلات رفتاری و هیجانی نوجوانان و بهبود رابطه آنها با فرزندانشان کمک کند.

به یاد داشته باشدی برای رفتارهای پرخطر و غیر قابل کنترل نوجوان‌تان باید حتماً از روانشناس متخصص نوجوان کمک بگیرید. برای دریافت نوبت از روانشناس نوجوان به سایت مرکز مشاوره یاسان به آدرس www.yasanclinic.ir مراجعه کنید یا به شماره ۰۹۹۳۵۹۶۸۰۱۰ از طریق واتس اپ پیام دهید.