تخلفات و قصور مهندس ناظر + نحوه شکایت از مهندس ناظر

مهندس ناظر یکی از نقش‌های اساسی در جلوگیری از بروز خطرات و مشکلات احتمالی را ایفا می‌کند. اما چنانچه ناظر خود دچار تخلفات و قصور شود چه باید کرد؟ عواقب قصور مهندس ناظر چیست؟ نحوه شکایت از مهندس ناظر ساختمان چگونه است؟ ما در به بررسی انواع قصور و تخلفات رایج مهندس ناظر پرداخته و همچنین مراحل شکایت از ناظر را شرح داده‌ایم؛ پس تا انتها همراه ما باشید.

مهندس ناظر کیست و چه وظایفی دارد؟

مهندس ناظر یکی از مهم‌ترین اعضای تیم اجرایی در پروژه‌های ساختمانی است که وظیفه نظارت بر اجرای صحیح پروژه مطابق با نقشه‌ها و مقررات ملی ساختمان را بر عهده دارد. مهمترین وظایف مهندس ناظر عبارت‌اند از:

• نظارت بر اجرای صحیح پروژه‌های ساختمانی و اطمینان از انجام تمامی مراحل کار مطابق نقشه‌ها و الزامات طراحی
• بررسی و تأیید کیفیت مصالح مورد استفاده در ساخت‌وساز
• اطمینان از رعایت قوانین و مقررات ملی ساختمان
• ارائه گزارش‌های دوره‌ای منظم از مراحل پیشرفت پروژه و مشکلات احتمالی و ارائه آن به کارفرما و ذی‌نفعان پروژه

این وظایف به‌منظور حفظ ایمنی و کیفیت ساختمان‌ها تعریف شده و نشان‌دهنده مسئولیت‌پذیری بالای مهندس ناظر ساختمان است.

قصور مهندس ناظر

قصور در حوزه مهندسی ساختمان به معنای کوتاهی یا عدم انجام وظایف محوله به‌طور صحیح و کامل است. از نظر حقوقی، قصور زمانی محقق می‌شود که مهندس ناظر برخلاف ضوابط و استانداردهای تعریف‌شده، وظایف خود را انجام ندهد و این کوتاهی منجر به ضرر یا خطر برای مالکان یا سایر افراد شود.

انواع قصور مهندس ناظر

به‌طور کلی، انواع قصور مهندسان ناظر به شرح زیر است:

1- قصور در نظارت بر اجرای پروژه

یکی از رایج‌ترین انواع قصور، عدم نظارت کافی بر اجرای پروژه و اطمینان از انطباق آن با نقشه‌ها و استانداردها است. این کوتاهی ممکن است به عدم شناسایی مشکلات اجرایی منجر شود.

2- عدم رعایت مقررات ملی ساختمان

رعایت مقررات ملی ساختمان یکی از وظایف اصلی مهندس ناظر است. در صورتی که این مقررات نادیده گرفته شوند، ایمنی و کیفیت ساختمان و حتی کارکنان به خطر می‌افتد.

3- استفاده از مصالح نامرغوب

عدم توجه به کیفیت مصالح و استفاده از مصالح نامرغوب می‌تواند مشکلات جدی در طول عمر و ایمنی ساختمان ایجاد کند.

4- صدور گواهی پایان کار بدون رعایت استانداردها

مهندس ناظری که بدون بررسی کافی و رعایت استانداردها گواهی پایان کار صادر کند، مسئولیت قصور بزرگی را بر عهده دارد.

عواقب قصور مهندس ناظر

بدون شک هرگونه قصور یا سهل‌انگاری در روند نظارت مهندس ناظر عواقب جدی و سنگینی را به همراه خواهد داشت که مهمترین آن‌ها عبارت‌اند:

• خسارات مالی برای مالک، سازنده، یا سایر افراد در صورت قصور مهندس ناظر
• خسارات جانی برای ساکنان یا کارگران در صورت عدم نظارت صحیح بر پروژه
• مسئولیت کیفری و مدنی مهندس ناظر برای جبران خسارت‌ها

تخلفات مهندس ناظر

علاوه بر کوتاهی مهندس ناظر در امر نظارت ساختمان، گاها برخی از مهندسان دچار تخلفات و انجام کارهایی خارج از چارچوب قوانین می‌شوند. از اصلی‌ترین تخلفات رایج مهندس ناظر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم حضور منظم مهندس ناظر در پروژه برای نظارت صحیح
• عدم صدور گزارش‌های نظارتی به موقع
• تایید کارهای غیر استاندارد و مغایر با مقررات ملی ساختمان
• اخذ رشوه از پیمانکاران یا سایر افراد برای تایید نادرست کارها

تفاوت بین قصور مهندس ناظر با تخلفات ناظر

قصور به معنای کوتاهی غیرعمدی در انجام وظایف است، در حالی که تخلف به معنای انجام عمدی اعمالی برخلاف قوانین و مقررات است. به عبارتی، قصور نتیجه بی‌دقتی یا کم‌تجربگی است، اما تخلف ناشی از سوء نیت است که به عمد و جهت منفعت طلبی صورت می‌گیرد.

چنانچه به تازگی به عنوان مهندس ناظر وارد حوزه ساخت‌و‌ساز شده‌اید، از افزایش دانش، تخصص و تجربه خود غافل نشوید. به همین علت توصیه می‌شود به دنبال کارآموزی در پروژه‌های عمرانی بوده و در دوره‌های جامع آموزش نظارت ساختمان شرکت کنید.

شکایت از مهندس ناظر

یکی از راهکارهای اصلی برای تخلف و سهل‌انگاری مهندسان ناظر شکایت از آن‌ها به مراجع ذی‌صلاح است. دلایل شکایت از مهندس ناظر عبارت‌اند از:

• مالک یا سازنده ممکن است به دلیل کوتاهی یا تخلف مهندس ناظر متحمل خسارت شود.
• هرگونه قصور یا تخلف که ایمنی ساختمان را به خطر بیندازد، می‌تواند دلیلی برای شکایت باشد.
• کیفیت پایین ساختمان ناشی از نظارت ضعیف، از دیگر دلایل شکایت است.

مرجع شکایت از مهندس ناظر ساختمان

مراجع شکایت از مهندس ناظر ساختمان به دو دسته اداری و قضایی تقسیم می‌شوند:

دادسرای عمومی

در صورتی که ادعای وقوع جرم (ناشی از سهل‌انگاری یا تخلف از وظایف) وجود داشته باشد، یا اصطلاحا شکایت کیفری باشد، این شکایت باید به دادسرای محل وقوع جرم مطرح شود. پس از تحقیقات و بررسی‌های لازم، اگر تخلف اثبات شود، پرونده به دادستان ارجاع خواهد شد تا کیفرخواست صادر شود.

شورای انتظامی استان

اگر جنبه کیفری وجود نداشته یا یه اصطلاح شکایت غیرکیفری باشد، شکایت به شورای انتظامی استان ارسال می‌شود. این شورا مسئولیت رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای و انضباطی مهندسان ناظر را دارد. شکایت باید مکتوب باشد و شامل شرح تخلف و مدارک مربوطه باشد. اگر مشخصات شاکی به خوبی درج نشده باشد، شورا به شکایت توجه نخواهد کرد.

توجه داشته باشید که طبق ماده 93 آیین‌نامه قانون نظام مهندسی، آرای شورای انتظامی قابل تجدید نظر هستند و مرجع رسیدگی به تجدید نظر، شورای انتظامی نظام مهندسی است.

نحوه شکایت از مهندس ناظر ساختمان

برای شکایت از مهندس ناظر، ابتدا باید مشخص کنید که آیا شکایت شما جنبه کیفری دارد یا غیرکیفری. سپس مدارک و مستندات لازم را جمع‌آوری کرده و به مراجع مربوطه ارائه دهید.

مراحل شکایت از مهندس ناظر ساختمان

مراحلی که برای شکایت از مهندس ناظر باید طی کنید، عبارت‌اند از:

1. جمع‌آوری مدارک: مدارک لازم برای شکایت از مهندس ناظر شامل کپی پروانه ساختمان، قرارداد مهندس ناظر، گزارش‌های نظارتی و شواهد مرتبط با قصور یا تخلف و هرگونه مدرک دال بر تخلف یا قصور ناظر را جمع‌آوری کنید.
2. تنظیم شکایت: با جزئیات دقیق از قصور یا تخلفات مهندس ناظر تنظیم شکایت کنید.
3. مراجعه به مراجع ذی‌صلاح: شکایت باید به مرجع صلاحیت‌دار مانند دادسرا یا شورای انتظامی ارائه شود.
4. پیگیری شکایت: برای اطمینان از رسیدگی لازم، پیگیری مداوم داشته باشید.
5. صدور رأی: رأی صادرشده ممکن است شامل جبران خسارت، تعلیق پروانه، یا مجازات کیفری باشد. چنانچه به رای شورای انتظامی اعتراض دارید، می‌توانید درخواست تجدید نظر به شورای انتظامی نظام مهندسی ارائه دهید.

راهکارهایی برای جلوگیری از قصور مهندس ناظر

برای جلوگیری از قصور مهندس ناظر در پروژه‌های ساختمانی، می‌توان راهکارهای زیر را در نظر گرفت:

انتخاب و گزینش مناسب: مهندسان ناظر باید دارای مدارک معتبر و تجربه کافی در زمینه‌های مرتبط باشند. همچنین کارفرما موظف است قبل از انتخاب سوابق کاری ناظر را بررسی کرده و رضایت‌نامه‌های قبلی از کارفرمایان خود را ارائه دهد.

• آموزش و به‌روزرسانی: برگزاری دوره‌های مستمر آموزشی درباره قوانین، مقررات ملی ساختمان و تکنولوژی‌های نوین می‌تواند به کاهش اشتباهات ناظران کمک کند.
• برنامه‌ریزی مستمر: تهیه و اجرای برنامه زمانبندی دقیق برای مراحل مختلف پروژه می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی کاسته و ایمنی پروژه را تضمین کند.
• ارتباط مؤثر: ایجاد ارتباط مؤثر ناظران با پیمانکاران، کارفرما و سایر اعضای تیم پروژه برای شفاف‌سازی پروژه ضروری است.
• توجه به ایمنی: نظارت بر استانداردهای ایمنی در طول پروژه و برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارگران و پیمانکاران می‌تواند مانع بروز خطرات جدی شود.

جمع‌بندی

قصور و تخلفات مهندس ناظر می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر کیفیت و ایمنی ساختمان داشته باشد. شناسایی دقیق این موارد، پیگیری قانونی و ارائه راهکارهایی برای جلوگیری از وقوع آنها می‌تواند به بهبود عملکرد مهندسین ناظر و ارتقای کیفیت صنعت ساختمان کمک کند. بدون شک افزایش دانشی بیشتر از علم دانشگاهی به همراه تجربیات عملی افراد با تجربه می‌تواند از بروز خطرات احتمالی و قصور مهندسان ناظر بکاهد. چنانچه به دنبال آموزش‌های تخصصی در حوزه ساخت‌و‌ساز از جمله نظارت و اجرا هستید به مجموعه آکادمی عمران سر بزنید.

منبع: https://academyofcivil.com/