آموزش جامع نحوه استفاده از فوکوس خودکار در دوربین‌های DSLR (قسمت دوم)

در قسمت اول این مقاله به بررسی ساز و کار فوکوس خودکار در دوربین‌های آنالوگ و دیجیتال و همچنین سیر تکامل آن تا به امروز و آشنایی با انواع مختلف آن پرداختیم. هم اینک در این بخش به طور جامع، نحوه استفاده از حالت‌های مختلف فوکوس خودکار در دوربین‌های DSLR را به طور اختصاصی مورد […]

در قسمت اول این مقاله به بررسی ساز و کار فوکوس خودکار در دوربین‌های آنالوگ و دیجیتال و همچنین سیر تکامل آن تا به امروز و آشنایی با انواع مختلف آن پرداختیم. هم اینک در این بخش به طور جامع، نحوه استفاده از حالت‌های مختلف فوکوس خودکار در دوربین‌های DSLR را به طور اختصاصی مورد ارزیابی قرار خواهیم داد. پس در ادامه به منظور بررسی کامل این فناوری با تک‌نیوز همراه باشید.

بسیاری از دوربین‌های DSLR موجود در سطح دنیا دارای بخش‌های پیشرفته و همچنین پیچیده‌ای در بخش فوکوس خودکار هستند که گاهی فهم و درک کامل آنها به منظور به کار بردن صحیح در شرایط و موقعیت‌های مناسب مکانی و یا زمانی، ضروری می‌باشد. در هر صورت اگر در حال عکاسی با یک دوربین DSLR سطح مبتدی و یا رده حرفه‌ای آن باشید، داستن و آشنایی کامل با این تکنولوژی می‌تواند به ایجاد تصاویر شارپ و واضح کمک بسزایی کند. دانستن علم فوکوس خودکار زمانی ارزش خود را نشان می‌دهد که یک عکس به دلیل ثبت تصاویر تار از سوژه خود به دلیل انتخاب حالت فوکوس نامناسب بر روی آن، رنجیده خاطر شد و همانطور که می‌دانید، لحظه‌ها تکرار ناشدنی هستند. علاوه بر آن امکان ویرایش تصاویر و تبدیل کردن آنها به عکس‌هایی کاملا شارپ، کار بسیار سخت و ناممکنی می‌باشد. حتی بسیاری از عکاسان حرفه‌ای نیز گاهی با این مشکل مرگبار روبه‌رو می‌شوند و به جهت فرار از این مشکل، تصاویر خود را به حالت سیاه و سفید ویرایش می‌کنند. در نهایت اگر مفهوم و ساز و کار فوکوس خودکار را به طور کامل و به درستی یاد گرفته باشید و با انواع گزینه‌های فوکوس خودکار آشنایی داشته باشید می‌توانید تصاویر بسیار شارپ و یکنواختی را از مناظر زیبای جلوی لنز دوربین خود تهیه کرده و کمتر به برنامه‌های ویرایشی تصاویر رجوع کنید و در پایان، آنها را بدون شرمندگی در جلوی دید خانواده و یا مشتریان خود قرار داده و در نهایت به عملکرد خود در عکاسی افتخار کنید. این مسئله را می‌توان به سادگی به این شکل تعبیر کرد که فوکوس خودکار مناسب به معنای ثبت تصاویر شارپ و واضح است و این دقیقا همان چیزی است که بسیاری از عکاسان و کاربران دوربین‌های دیجیتال به دنبال آن بوده و حتی به منظور رسیدن به بهترین حالت آن، هزینه‌های هنگفتی را به جهت خریداری لنزهای مختلف صرف می‌کنند. البته گاهی بعضی از عکاسان از تصاویر تار شده سوژه اصلی خود به عنوان سبک جدیدی از عکاسی یاد می‌کنند اما شاید می‌بایست دوباره این موضوع را خاطر نشان کنیم که نداشتن آشنایی با فوکوس خودکار دوربین‌های دیجیتال می‌تواند به تار شدن تصاویر منجر شود و نیازی به دلیل تراشی در این زمینه نیست. در حقیقت وقتی می‌توانید از تار شدن سوژه خود سخنی به میان آورید که با ساز و کار فوکوس خودکار دوربین خود آشنایی کاملی داشته و بتوانید از تمامی قابلیت‌های آن در شرایط مناسب محیطی استفاده کنید.

Blue-Heron-in-Flight-960x639

NIKON D700 @ 420mm, ISO 500, 1/2000, f/5.6

در این مقاله همه چیز را در مورد حالت‌ها و مودهای فوکوس خودکار در دوربین‌های مدرن DSLR خواهید آموخت و از آنجایی که نوع فوکوس خودکار در دوربین‌های دیجیتال به نوع دوربین شما و شرکت تولید کننده آن بستگی دارد، پس بدیهی است که نمی‌توانیم به تمامی مودهای فوکوس خودکار در تمامی دوربین‌های دیجیتال دنیا سر زده و آنها را برای شما بازگو کنیم. برای همین منظور تنها به سمت دوربین‌های خاصی رفته و مودهای آنها را مورد ارزیابی قرار خواهیم داد. از آنجایی که ما بیشتر با دوربین‌های شرکت نیکون عکاسی می‌کنیم (نیکون‌باز هستیم!) در این مقاله تاکید بیشتری بر روی دوربین‌های DSLR شرکت نیکون شده است. لازم به ذکر است که این مقاله در سطح پیشرفته‌ای قرار داشته و به همین منظور قرار است که مود‌های آن با جزئیات دقیقی توضیح داده شود. پس اگر جزو عکاسان آماتور هستید، می‌توانید به صورت خلاصه‌وار مطالب موجود را دنبال کنید. همچنین در این مقاله در مورد ساز و کار و اساس فوکوس خودکار دوربین‎های دیجیتال، دوباره مطالبی را از نظر خواهیم گذراند.

1) ساز و کار فوکوس خودکار دوربین‌های DSLR چگونه است؟

یکی از بزرگترین مزایای دوربین‌های DSLR یا همان دوربین‌های دیجیتال نسبت به نسل پیشین دوربین‌ها، یعنی دوربین‌های آنالوگ، وجود ویژگی فوکوس خودکار است. به این معنا که دیگر نیازی به تنظیم دستی حلقه دور لنز نبوده و این پروسه توسط سیستم داخلی دوربین انجام خواهد شد. اما یکی دیگر از مزیت‌های این دوربین‌ها، امکان دیدن فوری تصاویر ثبت شده خود و تغییر تنظیمات نوردهی دوربین به منظور عکاسی در حالات مختلف بوده و از جهتی دیگر هیچ نگرانی بابت پرداخت هزینه اضافی به منظور خرید فیلم دوربین نخواهد بود. در دهه‌های اخیر پیشرفت فناوری‌های مربوط به فوکوس خودکار دوربین‌های دیجیتال باعث شده است که حتی دوربین‌های DSLR سطح مبتدی کمپانی‌ها نیز به سیستم‌های فوکوس خودکار پیچیده و پیشرفته‌ای مجهز باشند. اما شاید سوال مهم در این موضوع نهفته باشد که اساسا ساز و کار فوکوس خودکار دوربین‌های دیجیتال چگونه بوده و در واقع چگونه دوربین‌های دیجیتال متوجه می‌شوند که تصویر قرار گرفته بر روی سنسور دوربین در شارپ‌ترین حالت خود قرار دارد. در ادامه و در قسمت‌های زیر مجموعه این بخش، به این سوال پاسخ مناسبی داده خواهد شد.

1-1) مفهوم فوکوس خودکار اکتیو و پاسیو

همانطور که قبلا به این موضوع پرداختیم، سیستم فوکوس خودکار (AF) دوربین‌ها به دو دسته اکتیو و پاسیو تقسیم می‌شود. فوکوس خودکار اکتیو (Active AF) یا فعال از طریق تعیین فاصله جسم یا سوژه با دوربین تعیین می‌شود. این فاصله از طریق فرستادن اشعه مادون قرمز یا اصوات اولتراسوند به جسم مورد نظر و برگشت و دریافت آن توسط حسگری خاص بر روی بدنه دوربین انجام می‌شود و در این حالت با محاسبات ریاضی خاصی، این فاصله محاسبه شده و سپس بهترین فوکوس لنز برای منظره مورد نظر انتخاب خواهد شد. یکی از مزیت‌های بسیار بزرگ سیستم فوکوس اکتیو، کارکرد بدون مشکل آنها در محیط‌هایی با نور ناکافی است. جایی که معمولا سیستم‌های فوکوس خودکار پاسیو یا نرمال دوربین‌ها با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده و معمولا از دوربین‌هایی با این نوع سیستم، فوکوس خوبی را در این محیط‌ها نمی‌بینیم و عکس‌های تولید شده به دلیل کم بودن نور و وابستگی سیستم فوکوس پاسیو به نور، خیلی شارپ نیستند. اما مسلما مشکلات استفاده از این سیستم (اکتیو) نیز کم نیستند. مشکلاتی که باعث کنار گذاشتن تقریبی آنها از دوربین‌های دیجیتال شدند. در حقیقت بهتر است بدانید که در صورت استفاده از فناوری فوکوس خودکار اکتیو (به کمک امواج صوتی یا اشعه مادون قرمز) تنها می‌توانید از تصاویر ساکن و ایستا و همچنین سوژه‌هایی با فاصله نزدیک (4 تا 6 متر)، تصاویر خوب و شارپی را تهیه کنید. البته جالب است بدانید که اگر در حال استفاده از فلاش Speedlight شرکت کنون یا نیکون هستید و اگر بر روی بدنه آن عبارت “AF Assist” درج شده باشد، شما در حال استفاده از سیستم فوکوس خودکار اکتیو هستید.

در سمت دیگر، فوکوس خودکار پاسیو (غیر فعال) قرار دارد که ساز و کار آن با حالت اکتیو بسیار متفاوت است. در این سیستم به جای تابش امواج مادون قرمز یا اصوات اولتراسوند، تکنولوژی خاصی بر روی سنسور موجود بر داخل دوربین صورت گرفته است تا نور وارد شده به دستگاه به طور دقیق ارزیابی شده و اطلاعات حاصل از آن به طور مستقیم به ایجاد تصاویر شارپ کمک کند. دو حالت اصلی فوکوس خودکار پاسیو در دوربین‌های DSLR بیشتر با نام‌ حالت‌های Phase Detection و Contrast Detection شناخته می‌شود. همانطور که می‌دانید، هرچه اختلاف کنتراست میان دو پیکسل مجاور هم بیشتر باشد، تصاویر شارپتر خواهند بود. با درک این مفهوم می‌توانیم به سادگی، اساس و پایه حالت فوکوس خودکار Contrast Detection یا شناسایی از طریق کنتراست را متوجه شویم. اگر بخواهیم ساده این مقوله را توضیح داده و به بخش‌های پیچیده‌تر آن وارد نشویم باید این طور گفت که سیستم مزبور به دنبال حداکثر کنتراست مجاز در بین پیکسل‌های سنسور دوربین خواهد بود و در صورت پیدا نکردن آن، به سیستم فوکوس لنز دوربین دستور تطبیق عدسی‌ها را داده و تا پیدا کردن کنتراست و شارپنس مناسب تصویر، این پروسه ادامه خواهد داشت. به همین دلیل است که سیستم فوکوس خودکار پاسیو به میزان کنتراست مناسبی از محیط جهت فوکوس هرچه بهتر و تولید تصاویری با میزان شارپنس بالا محتاج است. در حقیقت این مورد زمانی بوجود می‌آید که تصویر سوژه مورد نظر تماما از یک رنگ خاص باشد (مثل عکاسی از دیوار تک رنگ) یا اینکه سوژه قرار گرفته در جلوی لنز به خودی خود دارای سطحی تار یا بسیار متحرک باشد. در واقع بهتر است اینطور این موضوع را بیان کنیم که دوربین به سوژه‌هایی به جهت فوکوس هرچه بهتر نیاز دارد که دارای سطوحی با اجزای حاشیه‌دار یا تیز بوده و یا اجزای ساختار آن در جلوی تصویر پس‌زمینه منظره قرار گرفته باشند. در حالت مفهومی‌تر این طور می‌توان بیان کرد که تصاویری در این سیستم، شارپتر خواهند بود که بر روی سطح خود دارای پیکسل‌های متفاوت‌تری (از نظر رنگ) باشند.

البته بهتر است به این نکته نیز اشاره کنیم که اگر دوربینتان دارای لامپ AF Assist در قسمت قدامی بدنه خود است، این مورد به معنای استفاده دوربین از تکنولوژی فوکوس خودکار اکتیو نبوده و این لامپ هیچگونه امواجی را به منظور ایجاد ساز و کار فوکوس اکتیو ساطع نخواهد کرد. در واقع وظیفه این لامپ، ایجاد روشنایی ضعیفی به منظور فوکوس هرچه بهتر دوربین در محیط‌هایی با نور ناکافی برای سوژه‌های نزدیک (تا چهار متر) است. بنابراین این لامپ نیز نور موجود را به داخل سنسور و به میان سیستم فوکوس خودکار پاسیو دوربین روانه خواهد نمود. پس در حقیقت وجود آن به این سیستم وابسته خواهد بود.

بسیاری از دوربین‌های دیجیتال همانند سری دوربین‌های ببین و بگیر یا همان  point and shoot و دوربین‌های فیلمبرداری اغلب از سیستم فوکوس خودکار شناسایی کنتراست به منظور انجام فوکوس بر روی سوژه خود استفاده می‌کنند. این در حالی است که اکثر دوربین‌های DSLR از هر دو تکنولوژی شناسایی کنتراست و فاز به منظور شناسایی تصویر شارپ سوژه خود بهره می‌برند. از آن جایی که کار کرد و ساز و کار فناوری شناسایی کنتراست به این شکل است که می‌بایست به منظور دریافت اطلاعات از جسم، نور به سنسور برخورد کند، به همین منظور در این حالت می‌بایست آینه موجود در دوربین بالا رفته و در عین حال این به آن معناست که دوربین مزبور باید در حالت نمایش زنده یا همان مود “Live View” باشد. در واقع این طور باید گفت که تنها می‌توان زمانی از حالت فوکوس خودکار شناسایی کنتراست استفاده کرد که دوربین بر روی حالت Live View تنظیم شده باشد. حالت شناسایی کنتراست بیشتر مناسب سوژه‌های ثابت است در حالی که در حالت وجود سوژه متحرک، سیستم فوکوس خودکار شناسایی فاز بیشتر به کار می‌‌آید. حالت شناسایی کنتراست نسبت به شناسایی فاز دارای دقت بیشتری بوده و در هنگام شرایط نامناسب و یا محیط‌هایی با نور ناکافی به کمک عکاس خواهد آمد. اما یکی دیگر از مزیت‌های بزرگ حالت شناسایی کنتراست، امکان فوکوس بر روی سوژه‌هایی در بخش‌های حاشیه‌ای کادر عکس است و این در حالیست که در مود شناسایی فاز تنها می‌توان از یک یا چند نقطه فوکوس به منظور انجام این پروسه کمک گرفت. اما مسلما این مورد دارای معایب خاص خود نیز بوده و یکی از مشکلات بزرگ حالت شناسایی کنتراست، کند عمل کردن آن است. مطمئنا انجام فوکوس خودکار سریع، یکی از شاخصه‌های مهم در حالت فیلم برداری به حساب می‌آید و جالب است بدانید که در دوربین‌های بدون آینه (اکثر در دوربین‌هایی با حسگر میکرو چهار سوم) حالت شناسایی کنتراست با سرعت بسیار زیادی انجام می‌شود. البته جالب است بدانید که دوربین‌های بدون آینه مدرن‌تر و در عین حال گرانتر، دارای سیستم ترکیب شده‌ای از دو حالت مزبور بوده و در حقیقت در زمان کافی نبودن نور محیط از سیستم کندتر شناسایی کنتراست و در هنگام نور کافی محیط از سیستم سریع‌تر شناسایی فاز استفاده می‌کنند. البته شرکت‌های محدودی در این زمینه دست به ابتکار زده‌اند و پیکسل‌های مربوط به حالت شناسایی فاز فوکوس خودکار را در داخل سنسور دوربین پنهان کرده‌اند. در این حالت و در مقایسه با سیستم فوکوس خودکار تعیین فاز دوربین‌های معمولی، این سیستم جدید دارای در کنار سرعت بالای خود از دقت بیشتری نیز بهره‌مند خواهد شد.

البته اگر فهم و درک این موارد برای شما دشوار بوده و کمی گیج شده‌اید به هیچ وجه نگران نباشید. زیرا اطلاعات ارائه شده در بخش‌های پیشین تنها مربوط به ساز و کار فوکوس خودکار دوربین‌های دیجیتال بوده و به فهم شما در مورد نحوه انجام فوکوس خودکار کمک خواهد کرد. پس به یاد داشته باشید که مقوله اصلی در این زمینه به دانستن مفهوم فوکوس خودکار و شاخصه‌های آن (شامل عبور نور از داخل لنز به داخل دوربین) و نوع فوکوس خودکار برگزیده شده شما در شرایط مختلف محیطی (که در این زمینه در بخش‌های آینده به طور مفصل صحبت خواهیم کرد) برمی‌گردد.

1-2) نقاط فوکوس

نقاط فوکوس به مربع‌های تو خالی یا به نقاطی تعبیر می‌شود که در هنگام نگاه کردن در داخل منظره‌یاب یا همان viewfinder دوربین، متوجه آنها می‌شوید. معمولا در این حیطه، تولید کنندگان به دلیل قرار گیری سیستم‌های فوکوس خودکار مختلف، دوربین‌های DSLR را به بخش‌های مبتدی و پیشرفته تقسیم میکنند. دوربین‌های DSLR مبتدی معمولا دارای سیستم فوکوس خودکار ابتدایی‌تری بوده و تعداد نقاط فوکوس آنها تنها به اندازه‌ای است که بتوان فوکوس مناسبی را بر روی سوژه‌های مورد نظر انجام داد. این در حالی است که در دوربین‌های DSLR حرفه‌ای شاهد سیستم فوکوس خودکار پیشرفته‌ای بوده و تنظیمات بسیار زیادی در این حوزه در پیش روی عکاس قرار می‌گیرد. علاوه بر آن تعداد نقاط فوکوس در این دوربین‌ها نیز بسیار زیادتر از دوربین‌های سطح مبتدی است. همچنین بهتر است بدانید که این نقطه فوکوس جزعی از سیستم تعیین فاز فوکوس خودکار دوربین بوده و با این حال، دوربین می‌تواند از این نقاط به منظور تعیین کنتراست سیستم فوکوس خودکار موجود بر روی حسگر دوربین نیز استفاده کند. تعداد نقاط فوکوس و همچنین محل قرار گیری هر یک از آنها، عمدا و به منظوری خاص تعیین گشته‌اند و این موضوع در مدل‌های مختلف دوربین‌ها و شرکت‌های متفاوت تولید کننده آنها قابل تمایز بوده و با یکدیگر متفاوت‌اند. بدین منظور می‌توانید به تصویر زیر نگاهی انداخته و تفاوت کمی و کیفی (تعداد و نحوه آرایش) بین نقاط فوکوس دو دوربین مختلف را از نزدیک شاهد باشید.

Nikon-D5000-vs-D300s-AF-Points

همانطور که در تصویر بالا شاهد هستید، دوربین D5000 نیکون (در سمت چپ) دارای 11 نقطه فوکوس خودکار با آرایشی خاص بر روی منظره‌یاب خود بوده و دوربین D300s نیکون (در سمت چپ) نیز از 51 نقطه فوکوس با ترتیبی متفاوت بهره‌مند است. مطمئنا در این بخش متوجه تفاوت کمی بسیار زیاد این دو دوربین سطح مبتدی و حرفه‌ای یک کمپانی خاص شده‌اید. اما واقعا تعداد بیشتر نقاط فوکوس در یک دوربین دیجیتال چه اهمیتی می‌تواند داشته باشد؟ مسلما تعداد بیشتر نقاط فوکوس به نفع عکاس خواهد بود. اما جالب است بدانید که نه تنها تعداد بیشتر این نقاط به انجام فوکوس خودکار دقیق‌تر و ایجاد تصاویر شارپتر در قسمت‌های خاصی از کادر عکس کمک بیشتری خواهد کرد بلکه افزایش کمی این موارد در حیطه دنبال کردن سوژه‌های متحرک و عکاسی از آنها نیز بسیار مفید خواهد بود (مخصوصا در زمینه عکاسی ورزشی یا حیات وحش). البته می‌بایست این نکته را نیز در نظر بگیرید که بحث انجام شده تنها بر روی ویژگی کمی نقاط فوکوس بود. پس بهتر است بدانید که نقاط فوکوس در حالت کیفی نیز می‌بایست مورد بررسی قرار گیرد و جالب است بدانید که نقاط فوکوس یک دوربین دیجیتال، انواع خاصی و متفاوتی دارد.

1-3) انواع نقاط فوکوس خودکار

و اما در این بخش سری به انواع نقاط فوکوس خودکار دوربین‌های دیجیتال خواهیم زد. همانطور که در بخش پیشین به آن اشاره شد، تعداد نقاط فوکوس خودکار یک دوربین، تنها شاخصه مهم آن به منظور تولید عکس‌های باکیفیت نبوده و نوع نقاط فوکوس موجود در یک دوربین نیز از جمله موارد حیاتی به منظور ایجاد فوکوس دقیق بر روی سوژه به حساب می‌آید. در حال حاضر، دو نوع نقطه فوکوس در دوربین‌های دیجیتال با نام‌های Vertical و Cross Type یافت می‌شود. نقاط فوکوس Vertical  یا عمودی به نقاطی تک بعدی از سیستم فوکوس خودکار گفته می‌شود که تنها قادر به شناسایی کنتراست در خطوط عمودی تصویر هستند. اما نقاط فوکوس Cross Type یا صلیبی، دو بعدی بوده و حالتی را به وجود می‌آورند که دوربین در آن می‌تواند کنتراست تصاویری با خط‌های افقی یا عمودی را تشخیص دهد. با توجه به این موضوع نقاط فوکوس کراس تایپ، دقت فوکوس بیشتری را ارائه خواهند داد. بنابراین این به آن معنا خواهد بود که دوربین دیجیتالی که در بین نقاط فوکوس خود دارای نقاط کراس تایپ بیشتری باشد، عملکرد فوکوس خودکار آن نیز بهتر و دقیقتر خواهد بود. احتمالا این موضوع را در هنگام معرفی یک دوربین دیجیتال جدید، بسیار دیده و یا شنیده‌اید. زمانی که یک کمپانی تولید کننده در بخش مشخصات خود به ارائه اطلاعاتی نظیر ” X عدد نقطه فوکوس و X عدد نقطه فوکوس کراس تایپ” می‌پردازد (بجای X عدد می‌آید) این به آن معنا خواهد بود که نقاط کراس تایپ دارای اهمیت خاصی هستند. علاوه بر آن زمانی که یک کمپانی به معرفی دوربین جدید خود پرداخته و از تعداد نقاط فوکوس و کراس تایپ آن حرف به میان می‌آورد، (در صورت بالا بودن این میزان) به آن افتخار کرده و از آن به عنوان ویژگی‌ بارز دوربین خود نام می‌برد. برای مثال در وبسایت کمپانی نیکون در بخش معرفی دوربین D7100 این شرکت و در لیست مشخصات و ویژگی‌های کلیدی آن اینطور نوشته شده است که “مجهز به سیستم فوکوس خودکار تحسین برانگیز دوربین D300s و استفاده از 51 نقطه فوکوس که 15 عدد از آنها از نوع کراس تایپ بوده و به منظور شناسایی هرچه بهتر اختلاف کنتراست بین پیکسلی افقی و عمودی و فوکوس دقیق و سریع‌تر به کار می‌رود.” در واقع اعداد ارائه شده به این معنا خواهد بود که دوربین D7100 نیکون دارای 51 نقطه فوکوس بوده که 15 عدد از آنها، دقیقتر و از نوع کراس تایپ می‌باشد. همیشه در هنگام خریداری یک دوربین دیجیتال، به تعداد نقاط فوکوس خودکار کلی دستگاه و همچنین تعداد نقاط فوکوس کراس تایپ سنسور آن توجه ویژه‌ای داشته باشید. زیرا این دو شاخصه از جمله مهمترین مقوله‌های یک دوربین DSLR به حساب آمده و برای عکاسی در زمینه‌های ورزشی و یا حیات وحش بسیار مهم و حیاتی هستند.

1-4) شاخص‌های دیگری که بر روی عملکرد سیستم فوکوس خودکار تاثیرگذارند

همانطور که در بخش‌های قبلی شاهد بودید، دو شاخصه تعداد نقاط فوکوس خودکار و همچنین تعداد نقاط کراس تایپ فوکوس خودکار، در مقوله عکاسی اهمیت بسیار زیادی دارد. اما مسلم این دو شاخصه، تنها موارد موثر در تولید عکس‌های باکیفیت و دقیق نبوده و موارد دیگر نیز در بوجود آمدن این شرایط نقض دارند. برای مثال، میزان کافی و باکیفیت نور محیط از جمله مهمترین عوامل موثر به حساب می‌آید. این مورد به اندازه‌ای موثر است که به غیر از دیگر مقوله‌های مربوط به آن، می‌تواند به طور مستقیم بر روی عملکرد سیستم فوکوس خودکار دوربین اثر بگذارد. مسلما تا به امروز با این مسئله به طور مکرر مواجه شده‌اید که در هنگام عکاسی (با دوربین DSLR یا گوشی‌ هوشمند) در فضای باز و زیر نور آفتاب در روز، عکس‌های به مراتب بهتری نسبت به هنگام عکاسی در فضای بسته و زیر نور مصنوعی پدید می‌آید. اما اشکال در کجاست؟ زیرا در این حالت، عملکرد سیستم فوکوس خودکار با مشکل مواجه شده و در حقیقت در زمان عکاسی در محیط‌های کم نور، شناسایی صحیح کنتراست تصویر برای دوربین، مشکل و سخت خواهد بود. همانطور که از پیش گفته شد می‌بایست این مسئله را همیشه در خاطر خود به یادگار داشته باشیم که سیستم فوکوس خودکار پاسیو وابسته با نور محیط بوده و ساز و کار آن از طریق نور عبور کرده از لنز دوربین تعریف می‌شود. در نهایت اگر نور عبور کرده از لنز دوربین به هر دلیلی مشکل داشته باشد و نتواند نیازهای استاندارد این سیستم را برطرف کند، عملکرد فوکوس خودکار دوربین با مشکل جدی روبه‌رو خواهد شد.

از کیفیت نور عبور کرده از لنز حرف به میان آوردیم، پس بهتر است به دیگر عامل موثر در زمینه فوکوس خودکار مناسب دوربین‌های دیجیتال یعنی لنز دوربین اشاره کنیم. در واقع عامل مهم دیگر مربوط به کیفیت لنز و میزان حداکثری گشودگی دیافراگم آن می‌شود. در مورد تاثیر دیافراگم لنز دوربین نیز بهتر است بدانید که سیستم فوکوس خودکار در حالت میزان گشودگی دیافراگم f/2.8 لنز‌های حرفه‌ای، خیلی سریعتر از حالت میزان گشودگی دیافراگم f/5.6 موجود در لنز‌های زوم است. این موضوع به این دلیل رخ می‌دهد که در حالت گشودگی بیشتر دیافراگم لنز، نور بیشتری وارد لنز شده و وقتی که میزان نور مناسب و کافی برای عملکرد استاندارد سیستم فوکوس خودکار دوربین فراهم شد، در این زمان است که دوربین می‌تواند بر روی سوژه مورد نظر خود فوکوس انجام دهد. در واقع تا وقتی که میزان نور عبور کرده از لنز و دریافتی توسط این سیستم به حد کافی خود نرسد، فوکوس مناسب انجام نخواهد شد. بنابراین در لفظ عکاسی، اکثرا به لنز‌هایی که دارای عدد f پایینتر (گشودگی دیافراگم بیشتر) باشند، در اصطلاح، لنزهای سریع می‌گویند. زیرا نور بیشتری را از خود عبور داده و عملیات فوکوس خودکار، سریعتر انجام می‌شود. البته در این زمینه استثنائاتی نیز وجود دارد. برای مثال، لنزی پرایمی (بدون زوم و ثابت) که دارای عدد دیافراگم f/1.4 است به مراتب کندتر از لنز f/2.8 به حساب می‌آید. زیرا در این لنز پرایم، زمان کوتاهی صرف چرخش المان‌های داخل لنز به منظور فوکوس هرچه بهتر بر روی جسم نزدیک به دوربین می‌شود. همانطور که می‌دانید، فوکوس دقیق یکی از شاخصه‌های مهم لنزهای واید به حساب می‌آید و در حقیقت این لنز‌ها قادرند عمق میدان را تا میزان بسیار زیادی کاهش دهند. برمی‌گردیم به بحث فوکوس خودکار و دیافراگم لنزها؛ بهتر است بدانید که  در حالتی ایده‌آل، در هنگام قرار گیری دیافراگم لنز بر روی عددهای بین f/2.0 تا f/2.8، عکاس بهترین عملکرد از سیستم فوکوس خودکار دوربین خود را تجربه خواهد کرد. همچنین عددهای دیافراگم کوچک همانند f/5.6، باعث کاهش میزان نور عبوری از لنز شده و عملکرد فوکوس خودکار دوربین را مشکل‌تر می‌کند. بنابراین در نهایت به این نتیجه رسیدیم که لنزهایی با گشودگی دیافراگم بیشتر در زمینه فوکوس خودکار سریع، نسبت به لنز‌هایی با گشودگی دیافراگم کمتر، برتری دارند. همچنین لنزهای پرایم خیلی سریع با عدد دیافراگم  f/1.4 نیز در این بین استثناء بوده و کمی به زمان فوکوس خودکار می‌افزاید. اما موضوع در حال بحث وقتی جالبتر می‌شود که این مسئله را در مورد لنزها به خاطر بسپاریم که در دوربین‌های دیجیتال و مدرن امروزی، به منظور فوکوس خودکار بر روی سوژه از دیافراگم باز و گشوده استفاده می‌شود. در حقیقت به دنبال تشریح این موضوع باید گفت که اگر شما به دنبال عکاسی از سوژه خاصی بوده و عدد دیافراگم را به f/16 (دیافراگم بسته) تغییر می‌دهید، دوربین شما ابتدا در دیافراگم باز (به منظور وابستگی سیستم به نور) بر روی جسم مذکور فوکوس انجام داده و سپس به منظور ثبت عکس از تصویر، گشودگی دیافراگم را تغییر می‌دهد.

در نهایت باید گفت که سیستم فوکوس خودکار، یکی از ارکان اصلی یک دوربین دیجیتال به حساب می‌آید و برای مثال این طور می‌توان توضیح داد که دوربین حرفه‌ای 1D Mark III کنون که یک دوربین سطح بالا به منظور عکاسی در حوزه ورزشی و حیات وحش است، در دوران پس از عرضه به بازارهای جهانی، با مشکل فوکوس خودکار مواجه شد و این مشکل، بسیاری از عکاسان حرفه‌ای را خشمگین کرد. در نهایت، کمپانی کنون به منظور رفع این مشکل مهم و بهبود سیستم فوکوس خودکار این دوربین، بروزرسانی نرم افزاری خاصی را در این حیطه منتشر نمود. موضوع وقتی جالبتر می‌شود که بدانید، بسیاری از این عکاسان حرفه‌ای به دلیل مشکلات موجود در این دوربین، مسیر عکاسی خود را عوض کرده و به دوربین‌های حرفه‌ای کمپانی رقیب یعنی نیکون روی آوردند. مسلما یک دوربین دیجیتال در سطح و رده قرار گیری خود با ویژگی‌های سیستم فوکوس خودکار خود شناخته می‌شود. البته بررسی این سیستم کار بسیار آسانی نبوده و می‌بایست در تمامی شرایط، عملکرد این سیستم، تست و ارزیابی شود. اما در پایان، اگر به دنبال یک دوربین مجهز برای عکاسی در زمینه ورزشی و حیات وحش هستید، کمپانی‌های نیکون و کنون، دوربین‌های بسیار حرفه‌ای و مجهزی را از نظر سیستم فوکوس خودکار، به بازارهای جهانی ارائه می‌دهند. اگرچه دیگر کمپانی‌های تولید کننده نیز در حال نزدیک کردن خود به این دو کمپانی بزرگ ژاپنی هستند.

در ادامه می‌توانید از طریق لینک‌های زیر به تمامی مقالات “آموزش جامع نحوه استفاده از فوکوس خودکار در دوربین‌های DSLR” دسترسی داشته باشید:

قسمت اول 

قسمت دوم

قسمت سوم

قسمت چهارم

 

پایان قسمت دوم

در قسمت بعدی به آموزش و شرح کامل مودها و حالات فوکوس خودکار و AF-Area در دوربین‌های DSLR خواهیم پرداخت؛ کماکان با تک‎نیوز همراه باشید.

پیشنهاد ویژه : سرور HP
پیشنهاد ویژه : تعمیر کامپیوتر تهران
پیشنهاد ویژه : ترجمه رسمی آلمانی

پیشنهاد ویژه

خرید بلیط هواپیما فلای تودی

پیشنهاد ویژه

لیست کامل و نرخ لحظه ای ارزهای دیجیتال